મૌન એટલે જ્ઞાન — વૈદિક દ્રષ્ટિકોણથી "Silence is Wisdom"
"મૌનમ્ પરમં તપઃ" — મૌન એ શ્રેષ્ઠ તપ છે
પ્રાચીન ભારતીય દાર्शनિકતા અનુસાર, મૌન (Silence) માત્ર બોલવું બંધ કરવાનો અભ્યાસ નથી — એ તો આંતરિક યાત્રા છે. જ્યારે શબ્દો અટકી જાય, ત્યારે આત્માનું સાચું અવાજ ઉભરવા લાગે છે.
---
🕉️ મૌનનું મહત્વ વૈદિક શાસ્ત્રોમાં
વેદોમાં ઘણી જગ્યાએ "મૌન" ને ઊંચું સ્થાન આપવામાં આવ્યું છે. ખાસ કરીને યોગશાસ્ત્ર અને ઉપનિષદોમાં એવું કહેવાયું છે કે:
> "યત્ર વાચ નિવર્તતે, અપ્રાપ્ય મનસા સહ"
(જે સ્થાને વાણી પહોંચી શકતી નથી, જ્યાં મન પણ ન જઇ શકે — તે બ્રહ્મ છે)
આ અવસ્થા માત્ર મૌનથી જ પ્રાપ્ત થાય છે.
---
📿 મૌન અને આધ્યાત્મિક વૃદ્ધિ
1. અંતર્મુખતા: મૌન તમને અંદર જોવાની તક આપે છે.
2. એકાગ્રતા: મૌન સાધના દ્વારા મન કેન્દ્રિત થાય છે.
3. અહંકારનું લયન: સતત બોલવાથી જો અહંકાર ઊપજતો હોય, તો મૌન તેને ઓગાળે છે.
---
🔍 મૌન અને વિજ્ઞાન
આધુનિક મનોચિકિત્સા પણ મૌનની અસર માન્ય રાખે છે. Regular silence practice reduces anxiety, blood pressure, and improves mental clarity.
---
🌿 પ્રાચીન ઋષિઓનું મૌન સાધન
ઋષિ મુનિઓ જંગલમાં જઈને મૌનવ્રત લેતા — માત્ર પોતાના માટે નહિ, સમગ્ર વિશ્વ માટે શાંતિ અને જ્ઞાન પ્રાપ્ત કરવા માટે. "મૌનમ્ પરમં તપઃ" તેમનું જીવનમંત્ર હતું.
---
✨ અંતિમ વિચાર
મૌન કોઈ ખાલી જગ્યા નથી — તે તો ભરીલ ઘડી છે. જ્યારે તમે શાંત રહો છો, ત્યારે બ્રહ્મাণ্ড તમારા અંદર પોતાની વાર્તા કહે છે.
---
🪷 આજે થોડું મૌન અજમાવો
દિવસમાં 5 મિનિટ મૌન પાળવાનો સંકલ્પ કરો. તમારું મન શું કહે છે તે સાંભળો. વેદિક જ્ઞાનના દરવાજા ધીમેધીમે ખુલી જશે...
---
શું તમે આ પોસ્ટને તમારા બ્લોગ "
Vedic Rahasya" માટે તૈયાર રાખું? કે ઇમેજ/Instagram post તરીકે પણ જોઈએ?